Polesia

Żuraw „Polesia” – Historia Życia i Wędrówki

Rok 2021

Narodziny i Obrączkowanie

Polesia, żuraw wykluty w 2021 roku na Lubelszczyźnie, w okolicach miejscowości Świerszczów (gmina Cyców), został zaobrączkowany 14 czerwca 2021 roku. W trakcie obrączkowania dokonano pomiarów biometrycznych: długość skrzydła wyniosła 363 mm, masa ciała 2500 g, długość skoku 237 mm, długość głowy 146,6 mm, a długość dzioba 74,6 mm. Na podstawie tych danych przypuszczano, że Polesia to samica.

W pierwszym miesiącu po obrączkowaniu Polesia przemieszczała się w niewielkim promieniu od gniazda, nocując głównie w jego pobliżu i korzystając z naturalnych zbiorników wodnych. Od 10 lipca 2021 roku rodzina Polesi zaczęła zwiększać dystanse od gniazda, odbywając przeloty na żerowiska.

Pierwsze Loty i Rozszerzenie Terytorium

25 lipca 2021 roku Polesia po raz pierwszy opuściła okolice gniazda, przelatując ponad 6 kilometrów do Poleskiego Parku Narodowego. Noc spędziła na Krowim Bagnie, co było jej pierwszym noclegiem poza gniazdem. W sierpniu 2021 roku Polesia, wraz ze swoimi rodzicami, kontynuowała żerowanie na terenach otwartych, nocując na Bagnie Bubnów.

We wrześniu 2021 roku Polesia utrzymywała podobny schemat przemieszczeń, jak w sierpniu, rzadko opuszczając rewir. 26 września 2021 roku rozpoczęła swoją pierwszą jesienną wędrówkę, przelatując 445 km w ciągu 11 godzin i lądując na Węgrzech, w okolicach Parku Narodowego Hortobagy.

Pierwsza Wędrówka Jesienna i Zimowanie

Podczas pierwszej wędrówki jesiennej Polesia spędziła czas głównie na odpoczynku i żerowaniu w Hortobagy. 29 października 2021 roku przemieściła się na południe, a następnie w dniach 6–8 listopada 2021 roku przebyła kolejne 500 km, pokonując Góry Dynarskie i Morze Adriatyckie, by zimować na północno-wschodnich wybrzeżach Włoch, w kompleksie słonawych lagun Valli di Comacchio.

W styczniu 2022 roku Polesia przebywała w okolicach Borgo Monara we Włoszech, kontynuując swój schemat przemieszczeń między żerowiskami a miejscami noclegowymi. W lutym 2022 roku Polesia po raz pierwszy od ponad dwóch miesięcy przemieściła się dalej, pokonując 30 km do miejscowości Polesinello.

Rok 2022

Wiosenna Wędrówka Powrotna

2 marca 2022 roku Polesia rozpoczęła swoją pierwszą wiosenną wędrówkę, pokonując 680 km w ciągu 18 godzin i docierając do okolic Parku Narodowego Hortobagy na Węgrzech. 15 marca 2022 roku Polesia rozpoczęła ostatni etap powrotu na Lubelszczyznę, przelatując przez Węgry i Słowację, by 22 marca 2022 roku wrócić do Polski. W kolejnych dniach przemieszczała się między Polską a Ukrainą, ostatecznie wracając do Chełmskiego Parku Krajobrazowego.

Lato i Jesień 2022

W okresie lęgowym 2022 roku Polesia spędziła większość czasu w okolicach Chełma, żerując i odpoczywając na tamtejszych polach i torfowiskach. W sierpniu 2022 roku opuściła te okolice, przelatując na Roztocze, gdzie spędziła miesiąc w okolicy Zbiornika Nielisz. 29 sierpnia 2022 roku Polesia rozpoczęła drugą wędrówkę jesienną, docierając do Parku Narodowego Hortobagy na Węgrzech, a następnie kontynuując podróż przez Austrię, gdzie odwiedziła Park Narodowy Jezioro Nezyderskie-Seewinkel.

17 października 2022 roku Polesia przelatywała nad Alpami, osiągając pułap 2465 m n.p.m. i dotarła do południowej Francji, gdzie przebywała przez kilka dni. 26 października 2022 roku Polesia przekroczyła Pireneje, lądując w dolinie rzeki Ebro w Hiszpanii.

Zimowanie 2022/2023

Zimą 2022/2023 Polesia spędziła pierwszą połowę sezonu w okolicach zbiornika „Embalse de la Loteta” w Hiszpanii, w dużej koncentracji żurawi. Pod koniec grudnia 2022 roku przeniosła się do prowincji Toledo.

21 lutego 2023 roku rozpoczęła swoją drugą wiosenną wędrówkę, przelatując przez Pireneje, docierając do Francji, a następnie do swojego zeszłorocznego zimowiska w Comacchio we Włoszech.

Rok 2023

Powrót na Lubelszczyznę

Po krótkim pobycie na zimowisku w Comacchio we Włoszech, Polesia rozpoczęła dalszą wędrówkę w dniu 14 marca 2023 roku. Przelatując nad Alpami, osiągnęła wysokość 3 219 m n.p.m., co było rekordem wysokości lotu wśród śledzonych przez nas żurawi. Polesia przemieściła się przez Słowenię, Chorwację i Słowację, docierając do podmokłych łąk w okolicach Trebišov na Słowacji.

27 marca 2023 roku Polesia przekroczyła granicę Polski, przelatując nad Bieszczadami i docierając do doliny Sanu k. Wierzawic. Po krótkim postoju kontynuowała lot, docierając do Lasów Sobiborskich, a następnie do mokradeł pod Chełmem. W kolejnych tygodniach Polesia pozostawała głównie w granicach Chełmskiego Parku Krajobrazowego, trzymając się torfowisk i dolin niewielkich rzek.

Wiosna 2023 – Eksploracja Znanych Miejsc

W okresie od 15 kwietnia do 8 maja 2023 roku Polesia kontynuowała eksplorację dobrze znanych jej miejsc w okolicach Chełma, w tym rezerwatu Roskosz i doliny rzeki Krzywólka. Polesia preferowała żerowanie w rejonach torfowisk i podmokłych łąk, które zapewniały jej odpowiednie warunki do odpoczynku i żerowania. W tym okresie pokonywała dzienne dystanse od 30 do 80 km, rzadko nocując w tym samym miejscu dwa razy pod rząd.

Pod koniec kwietnia 2023 roku Polesia rozpoczęła przemieszczanie się między Chełmem a Poleskim Parkiem Narodowym, gdzie 10 maja 2023 roku zakończyła długą podróż, docierając na południowe granice Parku Krajobrazowego Pojezierza Łęczyńskiego. Od tego momentu stała się mniej mobilna, spędzając większość czasu w rejonie Bagna Bubnów oraz Lasu Świerszczowskiego.

Lato 2023 – Stabilizacja na Terenach Poleskiego Parku Narodowego

W miesiącach letnich 2023 roku Polesia pozostawała wierna terenom Poleskiego Parku Narodowego, szczególnie preferując Bagno Bubnów oraz okoliczne lasy i łąki. Często przebywała w miejscach oddalonych o zaledwie kilka kilometrów od poprzednich noclegowisk, co wskazywało na stabilizację jej terytorium. Jej dzienne przeloty były krótsze niż w poprzednich okresach, wynosząc średnio 23 km.

W lipcu 2023 roku Polesia przebywała głównie w rejonie pól i łąk zlokalizowanych przy Kaniwoli oraz torfowiska Bubnów. Pod koniec miesiąca przeniosła się na Bagno Bubnów, gdzie spędziła większość czasu aż do rozpoczęcia jesiennej wędrówki. Wzorzec jej aktywności wskazywał na unikanie wysokich temperatur, co objawiało się częstszymi przelotami i zmianą żerowisk na silniej osłonięte tereny.

Jesień 2023 – Trzecia Jesienna Wędrówka

Polesia rozpoczęła swoją trzecią jesienną wędrówkę 9 września 2023 roku, przelatując 445 km w ciągu jednego dnia, co obejmowało przelot nad Bieszczadami i lądowanie na starorzeczach Cisy na północ od Parku Narodowego Hortobágy na Węgrzech. Przez cały wrzesień i pierwszą połowę października 2023 roku Polesia przebywała w okolicach Hortobágy, korzystając z żerowisk w obrębie starorzeczy Cisy.

Pod koniec października 2023 roku Polesia przeniosła się na Wielkie Stawy Hortobágy, jedno z najważniejszych wodnych obszarów chronionych w Europie, które jesienią gromadzi dziesiątki tysięcy żurawi. 28 października miała okazję spotkać się z Czaharem, innym śledzonym przez nas żurawiem.

Drugi Etap Jesiennej Wędrówki 2023

1 listopada 2023 roku Polesia rozpoczęła drugi etap swojej jesiennej wędrówki, przelatując przez Węgry i Austrię, aż do Długiego Jeziora na styku Alp i Kotliny Panońskiej. Podczas przelotu przez Alpy osiągnęła wysokość 1080 m n.p.m., pokonując trudne warunki terenowe.

W czasie trzech dni wędrówki Polesia pokonała prawie 500 km, odwiedzając m.in. słone jeziora obszaru Ramsar – Pusztaszer oraz przekraczając Dunaj. Wędrówka trwała, a dalsze etapy jej podróży miały nas dostarczyć nowych, fascynujących informacji.

Listopad 2023 – Pokonanie Alp i Dotarcie do Francji

Po trzech dniach wędrówki Polesia przekroczyła Alpy i dotarła do Długiego Jeziora na granicy Austrii. Następnie kontynuowała podróż w kierunku zachodnim, pokonując kolejne 500 km i docierając do Niemiec. Przelot nad Alpami był dla Polesi kolejnym wyzwaniem, ale dzięki sprzyjającym warunkom atmosferycznym oraz doświadczeniu zdobytemu w poprzednich latach, ptak bez problemu przebył ten trudny teren.

Po pokonaniu Alp Polesia skierowała się w stronę granicy z Francją, gdzie planowała spędzić zimę. 22 listopada 2023 roku, po pokonaniu kolejnych 400 km, Polesia dotarła do rezerwatu przyrody Val d'Allier nad rzeką Allier w centralnej Francji. To miejsce słynie z bogactwa siedlisk, w tym wrzosowisk, nadrzecznych lasów i bagien, co czyni je idealnym miejscem zimowiska dla migrujących żurawi.

Grudzień 2023 – Spokojna Zima w Val d'Allier

Polesia spędziła pierwsze tygodnie zimy w Val d'Allier, wśród innych żurawi, korzystając z bogactwa zasobów tego regionu. Przez cały grudzień 2023 roku ptak żerował w dolinie rzeki Allier, odwiedzając różne miejsca w obrębie rezerwatu. Był to czas regeneracji i odpoczynku po długiej jesiennej wędrówce.

Mimo spokojnej zimy, kontakt z Polesią urwał się 10 grudnia 2023 roku. Nadajnik przestał nadawać sygnał, co mogło być spowodowane awarią techniczną lub naturalnym zakończeniem życia ptaka. Polesia przez ponad 909 dni dostarczała cennych danych na temat swoich wędrówek, a jej losy były śledzone z wielkim zainteresowaniem przez zespół badawczy.

Rok 2024 – Poszukiwania i Nadzieje

Wiosna 2024 – Poszukiwania Polesi

Po utracie kontaktu z Polesią w grudniu 2023 roku, zespół badawczy nie ustawał w poszukiwaniach ptaka. Wiosną 2024 roku, z nadzieją, że Polesia może być w Polsce, ornitolodzy rozpoczęli szeroko zakrojone obserwacje terenowe, mające na celu odnalezienie żurawia lub przynajmniej jego śladów.

Polesia była wyposażona w kolorowe znaczniki alfanumeryczne, co zwiększało szanse na jej odnalezienie, jeśli żyje. Mimo że ptak nie nadawał sygnału z nadajnika, możliwość jego ponownego zlokalizowania dzięki obserwacjom terenowym pozostawała realna. W tym czasie pojawiły się też pytania i zainteresowanie ze strony społeczności, która śledziła losy Polesi od samego początku.

Maj 2024 – Ostateczne Podsumowanie

Do maja 2024 roku Polesia nadal nie została zlokalizowana, co zmusiło zespół badawczy do podjęcia decyzji o zakończeniu aktywnych poszukiwań. Mimo że nadzieje na odnalezienie Polesi były wciąż żywe, brak jakichkolwiek sygnałów przez kilka miesięcy skłonił badaczy do uznania, że ptak mógł zakończyć swoje życie naturalnie, prawdopodobnie w rejonie Val d'Allier.

Jednak historia Polesi pozostaje niezwykle wartościowym elementem badań nad migracjami żurawi w Europie. Polesia przebyła tysiące kilometrów, pokonując liczne bariery geograficzne, odwiedzając wiele krajów i dostarczając bezcennych informacji na temat swoich zwyczajów migracyjnych. Jej losy będą kontynuowane w badaniach nad zachowaniem i ochroną żurawi, a opowieść o jej podróżach zostanie zapamiętana jako przykład wytrwałości i adaptacji tych niezwykłych ptaków.

Najciekawsze Fakty i Rekordy Polesi

1. Rekordowy Pułap Lotu: Podczas swojej drugiej migracji wiosennej w 2023 roku Polesia osiągnęła rekordowy pułap przelotu nad Alpami Zachodnimi, wynoszący aż 3 219 m n.p.m. Było to najwyższe zarejestrowane osiągnięcie wśród śledzonych przez nas żurawi.

2. Najdłuższy Dystans Dziennego Lotu: Polesia pokonała najdłuższy dystans dzienny, przelatując około 680 km w ciągu 18 godzin w marcu 2023 roku, podczas powrotu z zimowiska we Francji do Europy Środkowej.

3. Najwięcej Odwiedzonych Krajów: W ciągu swojego życia Polesia odwiedziła lub przelatywała nad 12 krajami: Polską, Słowacją, Węgrami, Chorwacją, Słowenią, Włochami, Ukrainą, Austrią, Lichtensteinem, Szwajcarią, Francją i Hiszpanią.

4. Dwa Zimowiska: W swojej pierwszej zimie (2021/2022) Polesia spędziła zimę na włoskich mokradłach The Valli di Comacchio, a w drugiej zimie (2022/2023) przeniosła się do rezerwatu przyrody Val d'Allier we Francji.

5. Najdłuższy Postój na Zimowisku: Najdłużej, bo aż 115 dni, Polesia przebywała na zimowisku we włoskich lagunach, od listopada 2021 do marca 2022 roku.

Łączny Czas Badań

• Łączny czas badań nad Polesią: 909 dni (od 14 czerwca 2021 do 10 grudnia 2023).

Czas Spędzony w Różnych Miejscach

1. Lubelszczyzna (Polska): Polesia spędziła większość swojego życia na Lubelszczyźnie, szczególnie w okolicach Poleskiego Parku Narodowego oraz Chełmskiego Parku Krajobrazowego. W różnych etapach życia Polesia wracała do tych miejsc, zarówno w sezonie lęgowym, jak i w trakcie migracji.

2. Włochy – The Valli di Comacchio: Polesia spędziła 115 dni na zimowisku we włoskich lagunach, od listopada 2021 do marca 2022 roku.

3. Francja – Val d'Allier: Na swoim drugim zimowisku, od listopada 2022 do grudnia 2023 roku, Polesia spędziła co najmniej 19 dni w rezerwacie przyrody Val d'Allier nad rzeką Allier.

4. Węgry – Park Narodowy Hortobagy: Polesia regularnie odwiedzała Węgry, szczególnie Park Narodowy Hortobagy, który był dla niej kluczowym przystankiem w trakcie migracji jesiennej i wiosennej.

Zakończenie

Polesia była nie tylko wyjątkowym żurawiem pod względem swoich osiągnięć i rekordów, ale także cennym źródłem informacji dla badań nad migracjami żurawi. Jej losy śledzone przez ponad dwa lata dostarczyły niezwykle wartościowych danych, które przyczynią się do lepszego zrozumienia tych majestatycznych ptaków. Mimo że kontakt z Polesią ostatecznie się urwał, jej historia pozostaje żywa w pamięci i badaniach ornitologów.